MÔ HÌNH TRỒNG RAU KHÍ CANH LÀ GÌ? ƯU ĐIỂM VÀ NHƯỢC ĐIỂM KHI TRỒNG KHÍ CANH

Kể từ thời điểm bùng dịch Covid - 19 cho tới nay, mô hình trồng rau sạch tại nhà với nguồn rau xanh “tự cung tự cấp” vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Rất nhiều hộ gia đình vẫn tận dụng khoảng sân vườn hay góc hành lang, sân thượng để trồng rau, vừa mang lại nguồn thực phẩm sạch cho cả gia đình, vừa tiết kiệm chi phí. Trong đó, mô hình trồng rau khí canh là một trong những phương pháp được rất nhiều hộ gia đình áp dụng với hiệu quả mang lại cao, hơn nữa còn tiết kiệm không gian trồng trọt và đặc biệt là trồng rau không cần dùng đất. Để hiểu thêm chi tiết về mô hình trồng rau hiện đại này, mời bà con cùng EcoClean theo dõi trong bài viết hôm nay!

Trồng rau khí canh là gì?

Khí canh (Aeroponics Technology) là một phương pháp trồng trọt mới trong canh tác nông nghiệp. Hình thức trồng cây này không cần sử dụng tới đất (thổ canh), nước (thủy canh) mà trồng trong môi trường không khí có chứa thể bụi dinh dưỡng ở dạng phun sương. Nhờ vào những bụi thể dinh dưỡng, rễ cây hấp thụ và nuôi dưỡng cây sinh trưởng, phát triển. 

Mô hình trồng rau khí canh mang đến cho rễ cây môi trường thoải mái để phát triển, mặt tiếp xúc với không khí lớn nên khả năng hấp thụ oxy nhiều hơn. Thực tế đã chứng minh, so với những phương pháp canh tác khác, mô hình trồng rau khí canh giúp tiết kiệm đến 95% lượng phân bón, giảm tiêu thụ nước 98%, không cần dùng thuốc bảo vệ thực vật, không gian canh tác ít, có khả năng tăng mùa vụ quanh năm giúp năng suất cây trồng tăng lên 45% – 75%.

Khí canh được xem là một hệ thống con của thủy canh, tuy nhiên, 2 mô hình này vẫn có điểm khác biệt cơ bản đó là:

• Hệ thống thủy canh: Hoạt động dựa trên dòng dung dịch lỏng chuyển động và thường sử dụng một số loại giá thể để cung cấp độ ẩm, nguồn dinh dưỡng và oxy cho cây trồng, đồng thời ngăn ngừa sự thối rữa của rễ cây.

• Hệ thống khí canh: Nuôi cây bằng cách tạo ra sương mù với những giọt nước nhỏ li và dùng không khí hoặc môi trường sương mù chứa bụi thể dinh dưỡng giúp cây phát triển.

Cấu trúc và phương thức hoạt động của mô hình khí canh

Cấu trúc

Cấu trúc cơ bản của mô hình trồng rau khí canh bao gồm: 

• Giá đỡ: Bộ phận này có tác dụng cố định rễ cây khi ở dưới kệ và thường được khoan cố định tại một bề mặt nào đó.
• Hệ thống cung cấp dinh dưỡng: Bộ phận này có chức năng cung cấp nguồn dinh dưỡng để nuôi cây trồng. Hệ thống bao gồm đầu phun sương chất dinh dưỡng, ống dẫn, bình chứa và máy bơm. 
• Hệ thống cảm biến: Bộ phận này giúp người trồng nhận biết được ánh sáng, độ ẩm, nhiệt độ và siêu âm mức nước phù hợp. 
• Bình chứa để đựng dung dịch dinh dưỡng cho cây.
• Đài phun nước.
• Vòi phun nước.
• Ống phân phối nước từ máy bơm hồ chứa sang buồng trồng.
• …

Phương thức hoạt động

Với mô hình khí canh, rễ cây sẽ lơ lửng trong không khí, được cấp chất dinh dưỡng và nước bằng cách phun sương, đồng thời không khí xung quanh luôn được giữ ẩm. Phương thức hoạt động cơ bản của hệ thống khí canh này đó là phun trực tiếp một lớp màn sương mỏng, giàu dinh dưỡng lên bộ phận rễ cây hoặc củ. Quá trình phun sương thường được thực hiện trong vòng vài phút, đảm bảo cây trồng vừa có đủ thức ăn, vừa có đủ nước uống và luôn có không khí để hô hấp. 

Mô hình trồng rau khí canh giúp gia tăng quá trình trao đổi chất của cây gấp mười lần so với trồng cây trong đất. Khi được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, đảm bảo ánh sáng quang hợp, không khí để hô hấp thì cây trồng sẽ phát triển khỏe mạnh, tăng năng suất. Nhờ mô hình khí canh, cây trồng được cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết đầy đủ và đúng thời điểm. 

Ưu – nhược điểm của mô hình trồng rau khí canh

Mô hình trồng rau khí canh mang lại cho nhà vườn rất nhiều lợi ích cũng như ưu điểm. Tuy nhiên, song song với đó cũng tồn tại một vài hạn chế nhất định. Bà con hãy tham khảo chi tiết những đánh giá về ưu – nhược sau đây để lựa chọn phương pháp trồng cây hợp lý và năng suất nhé!

Ưu điểm

Mô hình trồng rau khí canh là kỹ thuật trồng trọt hiện đại, mang đến nhiều lợi ích thiết thực cho nhà vườn như:

• Tiết kiệm lượng nước sử dụng để cung cấp cho cây trồng đến 90% so với phương pháp trồng cây truyền thống (thổ canh).
• Có thể gieo trồng quanh năm, khả năng nhân giống nhanh và phù hợp với đa dạng giống cây trồng.
• Khí canh mang đến khả năng cung cấp oxy tốt hơn, giúp cây trồng gia tăng sức đề kháng, hạn chế các loại vi khuẩn kị khí cũng như nấm bệnh gây hại. Từ đó hạn chế việc sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật, mang lại nguồn rau hữu cơ xanh, sạch.
• Dễ dàng xử lý các loài sâu bọ, nấm bệnh hại cây vì cây trồng được bao bọc trong không gian kín. Có thể ứng dụng canh tác trong không gian nhỏ hẹp. Trụ khí canh thẳng đứng thích hợp với không gian nhà ở đô thị, có thể trồng rau xanh trên ban công, sân thượng và ngay cả trong nhà nếu điều kiện ánh sáng cho phép. 

Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm vượt trội, mô hình trồng rau khí canh cũng tồn tại một vài điểm hạn chế sau:

• Chi phí đầu tư, lắp đặt hệ thống cao; chi phí sửa chữa khi gặp sự cố cũng khá tốn kém.
• Để vận hành mô hình trồng rau khí canh thì người trồng phải có nhiều kinh nghiệm cũng như một số kiến thức nhất định về kỹ thuật này.
• Hệ thống cần phải vận hành 24/24 nên tiêu tốn nhiều điện năng.
• Cần phải vệ sinh thiết bị phun sương thường xuyên vì có thể bị kẹt do khoáng chất.

Hiệu quả của mô hình trồng rau bằng phương pháp khí canh

Khi áp dụng mô hình trồng rau khí canh, rau chỉ hấp thụ 5% lượng phân bón và khoảng 2% lượng nước. Như vậy, với phương pháp này, nhà vườn có thể tiết kiệm được 95% lượng phân bón và 98% lượng nước mà cây tiêu thụ. 

So với phương pháp trồng rau truyền thống (thổ canh), hình thức trồng rau khí canh giúp tăng năng suất lên đáng kể. Với 24 giờ trong môi trường được chiếu sáng, rau trồng có thể tăng trưởng lên gấp 1.5 lần so với bình thường.

Phương pháp này còn khắc phục được tình trạng mầm bệnh lây lan khắp hệ thống do cây phát triển chung một bồn chứa. Với hình thức phun khí dạng sương, rau trồng sẽ hạn chế được vi khuẩn mang mầm bệnh. Trường hợp phát hiện cây mắc bệnh thì có thể loại bỏ ngay và tiến hành thay nước ở bồn máy bơm. 

Mô hình trồng rau khí canh rất phù hợp với những hộ gia đình có không gian nhỏ hẹp nhưng vẫn muốn trồng rau sạch tại nhà. Ngoài ra, trên cùng một khoảng không gian có thể trồng cùng lúc nhiều giống rau, cung cấp nguồn rau xanh, sạch mỗi ngày. 

Vấn đề rau sạch luôn là yếu tố được quan tâm hàng đầu. Với mô hình trồng rau khí canh, bà con có thể tự trồng rau tại nhà mà không cần dùng đến đất, mang lại nguồn rau xanh, sạch quanh năm. Hy vọng những thông tin được chia sẻ sẽ giúp bà con hiểu thêm về công nghệ khí canh và lựa chọn được phương pháp trồng trọt phù hợp với năng suất cao.